مالیات مضاعف چیست؟
مالیات بخشی از درآمد و سود کسبوکارها است که به دولت پرداخت میشود. دولت با فراهم کردن زیرساختها و خدمات مختلف، شرایط کسب سود را برای کسبوکارها فراهم میکند و در مقابل انتظار دارد که بخشی از این سود را به عنوان مالیات دریافت کند. اما گاهی اوقات، کسبوکارها ممکن است در یک دوره مالی، مجبور شوند دوبار مالیات پرداخت کنند؛ این حالت به عنوان "مالیات مضاعف" شناخته میشود.مالیات مضاعف زمانی اتفاق میافتد که یک واحد اقتصادی در یک دوره زمانی معین، همزمان توسط دو یا چند دولت مختلف مشمول پرداخت مالیات شود. برای مثال، شرکتی که در ایران فعالیت میکند و همزمان شعبهای در کشوری دیگر تأسیس کرده است، باید مالیات درآمد خود را هم به دولت ایران و هم به کشور خارجی بپردازد. این وضعیت میتواند بار مالی زیادی به کسبوکارها تحمیل کند و برای تجار و سرمایهگذاران بینالمللی مشکلساز باشد.
مالیات مضاعف به دو دسته اصلی تقسیم میشود:
مالیات مضاعف بینالمللی: این نوع مالیات زمانی اعمال میشود که افراد حقیقی یا شرکتها در چندین کشور فعالیت داشته باشند و مجبور به پرداخت مالیات در تمامی کشورهایی باشند که در آنها فعالیت میکنند.
مالیات مضاعف شرکتی: شرکتهای سهامی پس از پرداخت مالیات بر درآمد خود، در هنگام تقسیم سود به سهامداران، دوباره مشمول مالیات میشوند. به این ترتیب هم شرکت و هم سهامداران برای یک سود، دوبار مالیات پرداخت میکنند.
ایران با بیش از 40 کشور جهان توافقنامههای اجتناب از اخذ مالیات مضاعف امضا کرده است. این توافقنامهها به شرکتها و موسسات این امکان را میدهد که مالیات پرداخت شده در کشور مبدأ را از مالیات پرداختی به کشور مقصد کسر کنند و به این ترتیب از پرداخت دوباره مالیات جلوگیری کنند.
برای جلوگیری از پرداخت مالیات مضاعف، دو روش اصلی وجود دارد:
مالیات مضاعف بهعنوان یکی از بزرگترین چالشهای اقتصادی برای شرکتهای بینالمللی شناخته میشود. این وضعیت میتواند سودآوری شرکتها را کاهش داده و مانع از گسترش کسبوکارها شود. همچنین قوانین مالیاتی پیچیده هر کشور، محاسبه مالیات را دشوارتر کرده و زمانبر میکند.
طبق قوانین مالیاتی ایران، اشخاص حقیقی و حقوقی میتوانند تحت شرایطی از پرداخت مالیات مضاعف معاف شوند. از جمله این شرایط میتوان به توافقنامههای بینالمللی و ارائه گواهیهای مربوط به پرداخت مالیات در کشور دیگر اشاره کرد.
مالیات مضاعف به عنوان یک چالش جدی برای شرکتهای بینالمللی مطرح است، اما با آگاهی از قوانین و استفاده از ابزارهای محاسبه مالیات، کسبوکارها میتوانند از مشکلات ناشی از مالیات مضاعف جلوگیری کنند. استفاده از نرمافزارهای حسابداری و آشنایی با توافقنامههای اجتناب از اخذ مالیات مضاعف میتواند راهحل مناسبی برای مدیریت این مشکل باشد.